Thiết kế chiếu sáng sân tennis có thực sự cần thiết hay không? Làm tốt khâu thiết kế chiếu sáng sân tennis sẽ mang lại những lợi ích gì cho các tay vợt và chủ sân? Đây là băn khoăn rất thường gặp ở các chủ sân tennis.
Không dừng lại ở đó, các chủ sân còn lo lắng về cách để thiết kế chiếu sáng sân tennis đạt chuẩn, vì đây không phải chuyên môn của họ. Qua nghiên cứu những hướng dẫn chiếu sáng sân tennis của ITF, kết hợp với kinh nghiệm thực tế, tôi viết bài này.
Bài viết sẽ giới thiệu 4 tiêu chí cần tuân thủ khi thiết kế chiếu sáng. Song song đó, rút ra lợi ích đạt được qua mỗi tiêu chí. Phần cuối là hướng dẫn bạn cách làm qua một dự án thực tế.
|| Bạn hãy đọc thêm bài: Đánh giá đầy đủ về tất cả các loại đèn chiếu sáng sân tennis mới nhất
4 tiêu chí khi thiết kế chiếu sáng sân tennis và những lợi ích có được
Tiêu chí thứ nhất: thiết kế ánh phân bố gói gọn trong phạm vi sân
Mục tiêu khi thiết kế chiếu sáng sân tennis là đảm bảo tầm nhìn tốt cho các tay vợt và khán giả. Quả bóng, bất kể ở vị trí nào, phải luôn được nhìn thấy rõ ràng. Do đó, khi thiết kế chiếu sáng cho sân tennis, cần chú ý đến cả kích thước sân (WxL) và độ cao H mà bóng đạt tới.
Để làm được điều đó, bắt buộc ánh sáng phải được phân bố ở khắp mọi nơi trong vùng không gian WxLxH này.
- Kích thước sân (WxL): bao gồm khu vực chơi chính và phần mở rộng (màu xám) như Hình 1.
- Độ cao H mà bóng đạt tới: từ 3m – 5.5m như hình 2. Tùy vào mục đích của sân: tập luyện, thi đấu nghiệp dư hay chuyên nghiệp mà H sẽ khác nhau.
Hình 1: kích thước mặt sân tennis, bao gồm phần mở rộng (WxL = 36.57mx18.29m)
Hình 2: độ cao H cần rọi sáng nằm trong khoảng từ 3 – 5.5m
Thực tế thì các sân, tổ hợp sân tennis hay gặp phải các lỗi chiếu sáng sau:
- Hình 3a: Khi bóng đi qua vùng X thì các tay vợt sẽ không nhìn rõ quả bóng. Lỗi này thường do treo đèn thấp, hoặc do thiết kế sai góc ngẩng của đèn.
- Hình 3b: Ánh sáng chỉ chiếu sáng phạm vi sân chính. Phần mở rộng của sân là các khu vực tối. Nên các tay vợt sẽ không thấy rõ bóng, không phán đoán được hướng bóng, chiều xoáy của bóng. Lỗi này thường do sử dụng ít đèn, hoặc dùng đèn có beam angle không phù hợp.
Hình 3: Các lỗi thường gặp trong thiết kế chiếu sáng sân tennis
Tuân thủ tốt tiêu chí phạm vi chiếu sáng sẽ giúp các tay vợt luôn luôn nhìn thấy bóng. Đây là điều kiện cần và là tiêu chí quan trọng nhất khi thiết kế chiếu sáng sân tennis.
Tiêu chí 2: vị trí đặt cột, độ cao treo đèn cần phải tính toán kỹ
Trước khi đi vào phân tích tiêu chí này, tôi cần nói một chút về độ rọi. Sân tennis cần có độ rọi trên các bề mặt ngang phù hợp. Tức là mức trung bình và độ đồng đều của ánh sáng. Yêu cầu như vậy là để các tay vợt có đủ ánh sáng để nhìn rõ bóng trong phạm vi sân và không bị lóa mắt.
Để làm được điều đó, ngoài việc chọn đèn thì vị trí đặt cột, độ cao treo đèn cần phải được xem xét chi tiết.
Để đạt được các điều kiện trên, thì chúng ta cần thiết kế chiếu sáng sân tennis phù hợp với loại sân:
- Với các sân đơn: chiều cao treo đèn từ 8m – 12m.
- Với tổ hợp hai hoặc ba hoặc bốn sân liền kề: chiều cao lắp đặt sẽ tăng lên theo cùng tỉ lệ với sân đơn.
Hình 4: Phân bố cột đèn chiếu sáng sân tennis
Tôi cần lưu ý với bạn là các cột phải được đặt ở vị trí hợp lý. Hợp lý ở đây là các tay vợt không có khả năng va chạm với cột khi xử lý bóng.
Khi có vị trí nào đó không đủ sáng hoặc phân bố không đồng đều. Ngay vị trí đó, mắt các tay vợt sẽ phải điều tiết liên tục. Nhất là khi họ di chuyển qua lại giữa các vùng sáng tối khác nhau. Dẫn đến tình trạng các tay vợt bị mỏi mắt, nhanh mệt, dễ phán đoán và xử lý bóng sai, dễ gặp phải chấn thương.
Nhưng khi vị trí đặt cột, độ cao treo đèn được xác định tốt thì sẽ loại bỏ được chói. Đồng thời ánh sáng đủ độ sáng và phân bố đồng đều hơn. Nếu kết hợp điều này với lựa chọn đèn sân tennis phù hợp, các tay vợt sẽ đạt được trạng thái thoải mái thị giác.
Do đó, tiêu chí này cần phải được thực hiện cẩn trọng. Đây là phần chính của khâu thiết kế chiếu sáng sân tennis, quyết định giá trị của các chỉ số chiếu sáng trên sân.
Tiêu chí 3: loại bỏ ánh sáng tràn khi thiết kế chiếu sáng sân tennis
Khi thiết kế, ngoài việc đảm bảo các tiêu chí chiếu sáng cho phạm vi trong sân, thì ánh sáng tràn cũng cần được xử lý. Chủ sân cần giảm thiểu, loại bỏ ánh sáng tràn ra không gian xung quanh (hình 5). Vì các lý do sau:
- Gây lãng phí năng lượng.
- Ảnh hưởng, gây khó chịu cho người tham gia giao thông, khu dân cư bên ngoài sân tennis.
Ánh sáng sân tennis đạt tiêu chí thứ ba sẽ loại bỏ ô nhiễm ánh sáng, tiết kiệm năng lượng. Nhưng quan trọng nhất là giúp nâng cao mức độ tập trung cho các tay vợt.
Hình 5: Đánh giá lượng ánh sáng tràn khi thiết kế chiếu sáng sân tennis để loại bỏ. (Useful light: ánh sáng hữu ích, Spill light: ánh sáng tràn)
Tiêu chí thứ tư: Thiết kế các chỉ số chiếu sáng phù hợp với tiêu chuẩn sân
Tùy vào tiêu chuẩn của sân mà thiết kế chiếu sáng sân tennis có tiêu chuẩn khác nhau. Sân dành cho tập luyện, sân dành cho thi đấu cấp câu lạc bộ, sân dành cho thi đấu đỉnh cao, cấp quốc gia, quốc tế,… Mỗi mức độ khác nhau sẽ có các yêu cầu khác biệt nhau.
Ngoài việc tuân thủ 3 tiêu chí ở trên, chủ sân cần kiểm tra thêm tiêu chí thứ 4. Vì đây là tiêu chí giúp đảm bảo tất cả các chỉ số của hệ thống chiếu sáng. Cách kiểm tra là thực hiện mô phỏng chiếu sáng, rồi đối chiếu các chỉ số chính với tiêu chuẩn.
Các chỉ số của hệ thống chiếu sáng gồm:
- Độ rọi trung bình Eh ave
- Độ đồng đều ánh sáng Emin/Eh ave
- Độ chói GR
- Nhiệt độ màu K
- Chỉ số hoàn màu Ra đạt tiêu chuẩn chiếu sáng sân tennis.
4 tiêu chí trên ngoài việc giúp tạo ra sân chơi có hệ thống chiếu sáng phù hợp với trình độ của các tay vợt, còn giúp các chủ sân về mặt dự chi. Chủ sân sẽ lên được chi phí trang bị đèn, chi phí điện dùng cho đèn chiếu sáng hàng tháng.
Hướng dẫn thiết kế chiếu sáng sân tennis qua bản mẫu
Cùng đi vào thực tế nhé! Tôi có một tổ hợp 8 sân tennis được yêu cầu chiếu sáng bằng hệ thống đèn led floodlight, đạt tiêu chuẩn Class II.
- Cột đèn: dùng 4 cột pole đặt ở 4 góc của tổ hợp 8 sân tennis.
- Đèn chiếu sáng: sử dụng 40 bộ đèn led SFK-007.
Dưới đây là bản vẽ mặt bằng (hình 6), biểu đồ phân bố độ rọi theo màu trên mặt phẳng ngang cách mặt sàn của sân 1m. Đây là các bản vẽ sau khi mô phỏng chiếu sáng (hình 7).
Hình 6: bản vẽ mặt bằng tổ hợp 8 sân tennis
Hình 7: phân bố độ rọi theo ký hiệu màu trên tổ hợp 8 sân
Các chỉ số đánh giá chất lượng hệ thống chiếu sáng thu được từ kết quả mô phỏng.
Từ kết quả thiết kế chiếu sáng sân tennis ở trên, bạn sẽ thấy kết quả ngoài mong đợi! Nếu thực hiện kỹ càng, kết quả thu được không chỉ là hệ thống chiếu sáng đáp ứng nhu cầu mà còn giúp tiết kiệm năng lượng. Không chỉ vậy, chủ sân còn đảm bảo mỹ quan chiếu sáng chung, ánh sáng chỉ chiếu sáng gọn gàng trong phạm vi sân.
Cần lưu ý thêm là không phải loại đèn pha led nào cũng dùng để chiếu sáng sân tennis được. Tôi khuyên bạn cần phải chọn đúng loại đèn pha led dành riêng cho thể thao và chọn đèn có chất lượng tốt để trang bị. Vì nếu dùng đèn không tốt, khi có đèn hỏng phải thay mới. Khi đó ánh sáng trên sân sẽ không còn đồng đều, sẽ gây cảm giác khó chịu và gây mất tập trung cho các tay vợt. Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc liên hệ tôi nếu còn điều gì bạn chưa rõ!