Giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng tiết kiệm năng lượng

Với tất cả chủ xưởng, một hệ thống chiếu sáng đạt chuẩn, bền và tiết kiệm là điều mơ ước. Thật ra, các chủ xưởng chỉ cần sử dụng hai giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng dưới đây, thì đã có thể chạm tay vào điều ước đó rồi.

1.  Tận dụng ánh sáng tự nhiên: Giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng miễn phí

Ánh sáng tự nhiên có ưu điểm rất lớn. Đó là miễn phí!

Chính vì không phải tốn chi phí để có được, nên chúng ta thường bỏ qua và không xem trọng nguồn năng lượng này. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, các xưởng sử dụng tốt ánh sáng tự nhiên sẽ giảm thiểu điện năng tiêu thụ. Đặt lên cán cân thu chi, bạn sẽ thấy nguồn sáng này rất đáng để tận dụng.

Nguồn sáng tự nhiên thường được tận dụng bằng cách: 

• Thiết kế xưởng có nhiều cửa số, giếng trời.
• Sử dụng vật liệu lấy sáng: tôn lấy sáng, gạch lấy sáng, sơn lấy sáng, kính lấy sáng,…

Hình 1: Các vật liệu lấy sáng thường dùng trong nhà xưởng

Các tiêu chí lựa chọn vật liệu lấy sáng

Như đã thông tin ở trên, các vật liệu chiếu sáng là cần thiết để hoàn thiện giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng với ánh sáng tự nhiên. Để chọn được vật liệu bền đẹp, bạn cần ưu tiên các tiêu chí:

• Vật liệu đảm bảo độ cứng, dẻo dai, chống va đập. Không bị lão hóa, ố vàng hay giòn vỡ. Vì như bạn đã biết, ánh nắng mặt trời có khả năng làm lão hóa vật liệu rất nhanh.
• Hạn chế được bức xạ mặt trời, tia cực tím. Những tia này nếu xâm nhập vào bên trong sẽ làm nóng nhà xưởng.
• Có khả năng khuếch tán ánh sáng. Mục đích là để tránh ánh sáng chiếu trực tiếp vào vị trí làm việc. Vì ánh sáng trực tiếp có nguy cơ gây chói lóa.

Tôi đặc biệt lưu ý các chủ xưởng một vấn đề. Nếu bạn tận dụng ánh sáng tự nhiên trên tầng mái, thì cần sử dụng 10 – 20% diện tích tầng mái để hạn chế bức xạ mặt trời. Vì bức xạ xâm nhập sẽ làm nóng nhà xưởng. Khi đó bạn sẽ tốn chi phí làm mát nhà xưởng.

Hình 2: Một nhà xưởng sử dụng vật liệu lấy sáng

Trường hợp điển hình tận dụng ánh sáng tự nhiên như là giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng

Tôi sẽ bàn đến một trường hợp điển hình để bạn dễ hình dung. Đó là một nhà máy may tại thành phố Hồ Chí Minh. Diện tích mái nhà xưởng là 3500m2.

Để tiết kiệm điện năng thắp sáng, họ đã lắp đặt tấm polycarbonate trên mái nhà xưởng. Khoảng 10% diện tích mái được thay bằng tấm polycarbonate (tương đương 350m2).

Nhưng vậy, họ đã áp dụng giải pháp thiết kế chiếu sáng thứ nhất mà tôi đề cập đến. Đó là tận dụng nguồn sáng tự nhiên. Trong giải pháp này, họ chọn phương án là thay 10% diện tích mái bằng vật liệu lấy sáng. Và vật liệu lấy sáng họ chọn là polycarbonate.

Bây giờ, bạn hãy xem lại nhà xưởng của mình. Đâu là vị trí bạn muốn tận dụng ánh sáng tự nhiên. Bạn muốn dùng loại vật liệu nào, và diện tích sử dụng ra sao? Tất nhiên, bạn cần tham khảo tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng để lựa chọn. Vì không phải càng tận dụng ánh sáng tự nhiên là càng tốt. Mọi thứ đều có quy chuẩn của nó!

2. Giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng lâu dài: sự dụng và phân bổ đèn

Nếu bạn sở hữu một nhà xưởng hoạt động 24/24, hoặc thời tiết có lúc nắng lúc mưa, thì ánh sáng tự nhiên không thể đáp ứng được. Tôi muốn nhấn mạnh rằng ánh sáng tự nhiên là “tận dụng”, chứ không phải “sử dụng”. Có thì tốt hơn, chứ không thể dựa hoàn toàn vào ánh sáng tự nhiên.

Và giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng đã được chứng thực đó là sử dụng và phân bố đèn hợp lý.

Sử dụng đèn chiếu sáng hiệu quả

Đầu tiên, hãy xem lại loại đèn bạn đang sử dụng. Tôi lấy ví dụ, nếu bạn thay đèn Metal Halide, Sodium bằng đèn LED, thì sẽ tiết kiệm được chi phí rất lớn. Hãy nhìn vào các bảng dưới để so sánh được hiệu quả:

Kiểu đèn	Công suất hoạt động	Tiềm năng tiết kiệm điện	Thu hồi vốn
	(W)	(%)	Năm
Cao áp	250	–	–
LED	80	68%	2

Nguyên nhân vì sao? Bài viết Lý do đèn led nhà xưởng tiết kiệm điện sẽ giải thích cho bạn.

Cụ thể, bạn có thể tiết kiệm đến 70% điện năng tiêu thụ nếu dùng đúng bộ đèn led phù hợp. Tôi so sánh ở bảng dưới để bạn hình dung chi tiết hơn:

Đặc biệt hơn, đèn led còn góp phần không nhỏ trong hiệu suất làm việc. Muốn biết ánh sáng led góp phần nâng cao hiệu suất làm việc của nhân viên nhà xưởng như thế nào, bạn nên đọc bài viết tôi đã chia sẻ.

Sử dụng đèn có thể điều khiển tắt, mở đèn theo nhu cầu 

Đây là lúc bạn có thể kết hợp cả hai giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng. Ban ngày, khi tận dụng được ánh sáng tự nhiên thì bạn chỉ cần sử dụng các đèn ở xa vị trí lấy sáng. Hãy yêu cầu đơn vị thi công đấu chung 1 công tắc cho các bóng đèn này. Vào ban đêm thì bạn có thể sử dụng tất cả các đèn (bật cả 2 công tắc).

Hình 4: Dùng 2 công tắc điện

Như vậy, chúng ta hoàn toàn làm chủ được lượng đèn xưởng sử dụng theo từng thời điểm trong ngày!

Sử dụng các loại cảm biến

Đôi khi, công tắc sẽ gây ra những bất tiện nhất định. Để khắc phục, bạn có thể dùng các loại cảm biến. Nhờ vào việc cảm ứng ánh sáng và đo cường độ ánh sáng mà thiết bị này giúp việc bật tắt trở nên linh hoạt, tự động hóa. Cảm biến ánh sáng có các tính năng như tự động mở đèn khi trời tối và tắt khi có đủ ánh sáng. Một số thiết bị thì bật tắt thiết bị theo hồng ngoại quét chuyển động. Các loại cảm biến thường được sử dụng là:

• Rờ le thời gian.
• Cảm biến chiếm cứ.
• Cảm biến quang.
• Cảm biến đa chức năng 360 độ.

Hình 5: Một số loại cảm biến để điều khiển đèn

Như vậy, bạn có hai giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cơ bản. Đó là tận dụng ánh sáng tự nhiên và sử dụng đèn hợp lý. Việc tiếp theo bạn cần làm là tính toán chiếu sáng nhà xưởng. Mục đích là để biết chính xác mình cần bao nhiêu đèn, bố trí ra sao trong nhà xưởng.

Chúc bạn sớm có được hệ thống chiếu sáng nhà xưởng như ý. Trong trường hợp các giải pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng trên vẫn đang làm khó bạn, hãy cho tôi biết. Tôi sẽ hỗ trợ bạn trong khả năng chuyên môn của mình!

Lê Sơn